Met duizenden werknemers en 88 nationaliteiten vormen veiligheid en sociale dialoog geen overbodige luxe rond Oosterweel. "Er werden al 3,5 miljoen werkuren geklopt, statistisch gezien hadden er dus eigenlijk al doden moeten vallen", klopten de sociale partners zich op de borst.
Veiligheid eerst
Iedereen die actief is op de werf, moet een cursus veiligheid volgen en er is ook een systeem voor klokkenluiders - als er zich problemen voordoen. Toch verwacht de bouwsector nog meer hulp van Europa. Sommige documenten, zoals een A1 certificaat, zouden nog altijd eenvoudig kunnen worden vervalst.
De Europese Commissie heeft "eerlijke arbeidsmobiliteit" opgenomen in haar mandaat. De prioriteiten daarbij zijn fraudebestrijding, samenwerking tussen nationale inspecties en de versterking van de Europese arbeidsautoriteit. Daarnaast is er betere regelgeving nodig rond tewerkstelling van werknemers uit derde landen en zijn er de problemen met onderaannemingen.
14.000 inspecties
Bart Stalpaert, directeur-generaal van de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD), maakt zich sterk dat er in België vorig jaar in totaal 14.000 inspecties plaatsvonden. België heeft een voorbeeldfunctie op het Europese toneel, of moet althans proberen die op te nemen, meent Stalpaert. "De Oosterweelwerf speelt een voortrekkersrol wat betreft respect voor sociale wetgeving", klinkt het bij bouwheer Lantis.
Toch kent de werf ook heel wat moeilijkheden. Na de vertragingen en problemen met PFAS, trok het Rekenhof deze week nog maar eens aan de alarmbel. De rentelasten zijn van 12 naar 17 miljard euro gestegen en er zouden nog altijd onvoldoende inkomsten zijn voor de geplande kosten. Daarbovenop dreigt een financieringstekort van 2,3 miljard euro boven het leningenplafond.
Komaf maken met sociale dumping
Voor vicevoorzitter Mînzatu ligt de nadruk elders - op het ontwijken van sociale dumping. Als Roemeense is dat meteen ook een thema dat haar na aan het hart ligt. "De bouwsector is cruciaal voor de toekomst van de Europese arbeidsmarkt", zegt ze. "Ik zet me in voor digitalisatie, eerlijke standaarden, eerlijke arbeidsmobiliteit en het verbeteren van de Europese arbeidsautoriteit. Dat is niet altijd eenvoudig, omdat we in Europa zowel hele grote als hele kleine werven hebben."
Of het nu over monumentale werken of bescheiden werken gaat, Mînzatu wil komaf maken met sociale dumping. "Dat is zeker in de bouw belangrijk", gaat ze verder. "Een goede job in de bouw kan de belofte inluiden van een beter leven. Deze sector kan zo mensen uit de armoede tillen. Daarom is rechtvaardige mobiliteit van arbeid mijn absolute prioriteit."
Bouwheer Lantis heeft voor Oosterweel een aantal clausules verwerkt in de contracten met aannemers. Die clausules moeten zorgen voor "eerlijke en correcte arbeidsomstandigheden". De zogenaamde aannemingsketen moet worden beperkt tot drie niveaus en alle aannemers hebben een preventieplan sociale fraude opgesteld. "Het is inspirerend om te zien hoe men zich hier inzet voor verantwoord ondernemen", besluit Mînzatu.
